Τα τελευταία χρόνια η χώρα μας πλήττεται από την πιο σφοδρή οικονομική κρίση που έχει γνωρίσει ποτέ μία χώρα τα μεταπολεμικά χρόνια. Η οικονομική κρίση βέβαια δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, όλες οι χώρες του Ευρωπαϊκού νότου και της Ευρώπης γενικότερα, πλήττονται από λιτότητα, περικοπές, ανεργία, χαμηλούς μισθούς κλπ.
Το πιο επικίνδυνο φαινόμενο το οποίο επίσης πλήττει ολόκληρη την Ευρώπη, η μεγαλύτερη απειλή δεν είναι η οικονομική κρίση αλλά η πολιτική κρίση και η κατάρρευση των δημοκρατικών θεσμών.
Η πολιτική κρίση τροφοδοτείται από πολλούς και η δημοκρατία αμφισβητείται. Η κοινή γνώμη βομβαρδίζεται από σκάνδαλα πραγματικά ή φανταστικά, τα συστημικά ΜΜΕ έχουν διαρκώς στο στόχαστρο τους πολιτικούς και τα κόμματα. Μπορεί οι εκλεγμένοι να μας δίνουν αφορμές για κριτική, αλλά πρέπει κάποια στιγμή πιο ώριμα να σκεφτούμε σε τι ακριβώς συνίσταται η Δημοκρατία και πως οραματιζόμαστε ένα δημοκρατικό πολίτευμα.
Είτε μας αρέσει είτε όχι, πυλώνας του Δημοκρατικού Πολιτεύματος είναι τα κόμματα. Τα κόμματα αποτελούν τις δημοκρατικές εκείνες δομές που μέσω θεσμοθετημένων και ανοιχτών διαδικασιών, εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους, διαμορφώνουν το σχέδιο της πολιτικής τους και κυρίως ελέγχονται κάθε φορά που έχουμε εκλογές (και όχι μόνο) από τους ίδιους τους πολίτες.
Το γεγονός ότι κάποιοι εκπρόσωποι των κομμάτων, που εμείς οι πολίτες έχουμε εκλέξει, παρεκκλίνουν από τις αρχές και τις αξίες, την ιδεολογία και την ορθή πρακτική, το γεγονός ότι κάποιοι καταχράστηκαν την εμπιστοσύνη μας δεν αποτελούν αφορμή για συλλήβδην καταδίκη των κομμάτων και της πολιτικής. Η συλλήβδην καταδίκη των κομμάτων οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αποπολιτικοποίηση και στην συλλήβδην καταδίκη της δημοκρατίας.
Σε αυτή τη λογική υπάρχουν δύο δρόμοι ο εύκολος και ο δύσκολος.
Ο εύκολος δρόμος είναι να καταδικάζεις συλλήβδην τα κόμματα και όλους τους εκλεγμένους. Να θεωρείς ότι όλοι οι πολιτικοί είναι βουτηγμένοι στη διαπλοκή και τα σκάνδαλα. Να αρνείσαι τις δημοκρατικές διαδικασίες. Να πεις ότι δεν έχω ιδεολογία (άρα δεν έχω ταυτότητα, δεν έχω ιστορία, δεν έχω κατεύθυνση, στίγμα και δεν λογοδοτώ σε κανέναν) δεν υποτάσσομαι στη συλλογικότητα, δεν ανέχομαι την πλειοψηφία, καταργώ τις δομές. Το εύκολο είναι να πεις ότι με τη συμπεριφορά και την κριτική μου καταργώ τα κόμματα, καταργώ τις διαδικασίες, καταργώ τις συλλογικές αποφάσεις, καταργώ τη Δημοκρατία και θέτω τον εαυτό μου πάνω από όλους αυτούς τους θεσμούς. Είναι εύκολο να χρησιμοποιείς μια ωραία λέξη όπως «ανεξάρτητος» όχι για να δηλώσεις την ιδεολογική και πολιτική αυτονομία, αλλά για να διαλύσεις έννοιες όπως πολιτική και ιδεολογία.
Το εύκολο είναι να πεις ότι η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ κοκ είναι όλοι διεφθαρμένοι και εγώ είμαι καλύτερος από όλους, είμαι ο πιο ικανός, καθόλου διεφθαρμένος, είμαι ο πιο καθαρός.
Αυτό είναι εύκολο, αλλά όπως κάθε τι εύκολο κρύβει παγίδες, παραπλανεί, λαϊκίζει και εμφανίζει μία υπέρ-απλουστευτική οπτική της πραγματικότητας.
Το δύσκολο είναι να μπορέσεις να πείσεις ότι δεν είσαι οπορτουνιστής που εκμεταλλεύεται ένα αρνητικό κλίμα όχι για να το βελτιώσεις αλλά για να κερδίσεις από την απαξία. Το δύσκολο είναι να προσπαθήσεις να αλλάξεις την εικόνα και με προσωπικό κόστος να εκτεθείς και να αγωνιστείς για την προστασία του πολιτεύματος. Το δύσκολο είναι να πείσεις ότι είσαι εσύ ο ικανός να ανακαλύψεις και να εφαρμόσεις ένα δημοκρατικό σύστημα χωρίς την ασφάλεια των δημοκρατικών διαδικασιών που διασφαλίζουν τα δημοκρατικά κόμματα. Το δύσκολο είναι να πείσεις ότι μπορείς να προσφέρεις στην κοινωνία δημοκρατικές εγγυήσεις.
Δεν υποστηρίζω ότι λύσεις προέρχονται μόνο από τα κόμματα, αλλά έχουμε δει ότι όσες προσπάθειες εξεύρεσης λύσεων έγιναν καταγγέλλοντας τα κόμματα, ήταν απλά πυροτεχνήματα που χωρίς δομές, έδρασαν για μία μέρα ή ένα μήνα και μετά εξαφανίστηκαν. Θυμάστε τα μαύρα μπλουζάκια στο Σύνταγμα μετά από την φωτιά στην Πάρνηθα ή τους «αγανακτισμένους»; Σε ποιους λογοδότησαν και ποια δομή δημιουργήθηκε για να συνεχιστεί η δράση;
Είναι δεδομένο και έχει αποδειχθεί ιστορικά, ότι όσοι προσπάθησαν να προσπεράσουν τα κόμματα, όσοι επιχείρησαν να καταργήσουν τις διαδικασίες και έθεσαν τον εαυτό τους ως αυτόκλητο ηγέτη και «προστάτη της δημοκρατίας», κατέληξαν να είναι οι χειρότεροι εχθροί του Δημοκρατικού πολιτεύματος και η Ευρωπαϊκή και Ελληνική ιστορία βρίθει τέτοιων παραδειγμάτων.
Δεν υποστηρίζω ότι πρέπει να υπάρχει απόλυτη υποταγή στα κόμματα, αλλά στους δημοκρατικούς θεσμούς που τα κόμματα συνθέτουν και εκφράζουν.
Δεν υποστηρίζω ότι οι δομές των σημερινών κομμάτων είναι οι πιο σωστές ή ότι δεν απαιτείται βελτίωση στη λειτουργία τους. Δεν υποστηρίζω ότι οι τοπικές εκλογές πρέπει να είναι υπόθεση κομματική. Αυτό που υποστηρίζω και υπερασπίζομαι είναι ότι από τη στιγμή που δεν έχει …εφευρεθεί δημοκρατική λειτουργία χωρίς κόμματα είναι λαϊκισμός και επικίνδυνο να καταδικάζουμε συλλήβδην τα κόμματα, χωρίς αντίστοιχα να υπάρχει πρόταση για δημοκρατικό μοντέλο χωρίς κόμματα.
Είναι λοιπόν στο χέρι μας να ξανασκεφτούμε ποιος είναι ο στόχος των «ανεξάρτητων» ποιος είναι ο στόχος των συστημικών ΜΜΕ που καθημερινά επιτίθενται στα κόμματα και τη Δημοκρατία.
ΥΓ. Είναι τελείως διαφορετικό το να είσαι ένα πολυσυλλεκτικός συνδυασμός που απαρτίζεται από άτομα διαφορετικών ιδεολογιών και κομματικών προτιμήσεων από το να αναγορεύεις τον εαυτό σου σε «ανεξάρτητο» και υπέρμαχο των δημοκρατικών θεσμών που έχεις ήδη ακυρώσει με τη συμπεριφορά σου.
