Η ιστορία του Μαραθωνίου είναι λίγο έως πολύ σε όλους γνωστή. Πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός που έλαβε χώρα το 490 π.Χ. στην περιοχή του Μαραθώνα, όπου οι Έλληνες κατάφεραν να νικήσουν την πολυάριθμη στρατιά των Περσών. Το χαρμόσυνο μήνυμα της νίκης ανέλαβε να το αναγγείλει ο Ευκλής ή κατά άλλους Θέρσιππος, έχουν ειπωθεί και άλλα ονόματα, χωρίς να υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα για το ποιος ήταν ο αγγελιοφόρος, ωστόσο όλοι συμφωνούν με το χαρακτηρισμό: “ο αγγελιοφόρος της νίκης”. Ο σπουδαίος αυτός οπλίτης-αγγελιοφόρος έφτασε στην Αθήνα και ξεψύχησε από την εξάντληση, αφού πρώτα αναφώνησε το συγκλονιστικό “Νενικήκαμεν”.
Τα τελευταία χρόνια διεξάγονται ετησίως περισσότεροι από 1000 Μαραθώνιοι σε όλο τον κόσμο και με πολύ μεγάλη συμμετοχή, όχι μόνο από αθλητές, αλλά και απλούς καθημερινούς ανθρώπους. Το στοιχείο της φιλοπρωτίας το έχουν όλοι οι άνθρωποι μέσα τους, όταν όμως ενισχυθεί από την αγωνιστική διάθεση, την αυτοπεποίθηση, την ανάγκη για εξωστρέφεια και πλαισιωθεί από τα αθλητικά ιδεώδη, τότε η επιθυμία για συμμετοχή σε έναν αγώνα γιγαντώνεται. Έτσι πολλοί άνθρωποι, από την ενηλικίωση έως το γήρας, οδηγούνται στην απόφαση να πάρουν μέρος σε έναν Μαραθώνιο δρόμο, που συνδυάζει την ποικιλία της διαδρομής με απρόβλεπτες παραστάσεις και συγκινήσεις, τη μεγάλη διάρκεια του αγωνίσματος και την ένδοξη ιστορική στιγμή. Πολλές φορές για να λάβει κάποιος μέρος σ’ ένα Μαραθώνιο επηρεάζεται και από το κοινωνικό περιβάλλον που ζει, ωστόσο πρόκειται για έναν αγώνα μοναχικό και δύσκολο, όπως κάθε μεγάλος αγώνας στη ζωή.
Στο Μαραθώνιο δρόμο, οι πιο πολλοί συμμετέχοντες καλούνται να αντιμετωπίσουν των εαυτό τους, να ξεπεράσουν τα φυσικά τους όρια, να ανακαλύψουν τις άγνωστες δυνατότητες τους και καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα το πάλεμα της ψυχής με το σώμα είναι εντυπωσιακό. Η μεγάλη ανάπτυξη του Μαραθωνίου επήλθε μετά το 1980 με την καθιέρωση του επαγγελματισμού στο στίβο και την ανάδειξη του τρεξίματος ως είδος “φαρμάκου”, για τους κατοίκους των μεγαλουπόλεων. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί για ιστορικούς λόγους ότι η απόσταση που διέτρεξε “ο αγγελιοφόρος της νίκης” έχει εκτιμηθεί από 35χλμ. έως 40χλμ., ενώ η απόσταση που διατρέχουν οι δρομείς σήμερα είναι 42,195χλμ., η οποία καθιερώθηκε στους Ολυμπιακούς αγώνες του Λονδίνου το 1908, ενώ αρχικά είχε οριστεί η απόσταση στα 41,84χλμ. για τον συγκεκριμένο αγώνα, στη συνέχεια άλλαξε γιατί η βασίλισσα Αλεξάνδρα ζήτησε να μετακινηθεί η εκκίνηση του αγώνα, ώστε να μπορούν τα παιδιά της να την παρακολουθήσουν από τα παράθυρα του πύργου, χωρίς να ληφθεί υπόψιν η ιστορική διαδρομή.
Η παραπάνω αναφορά στη χιλιομετρική απόσταση του Μαραθωνίου δρόμου, σχετίζεται ευθέως με τα ανθρώπινα όρια, γιατί όσο αυξάνεται η απόσταση, τόσο πιο δύσκολο γίνεται το εγχείρημα, από τους φυσιολογικούς μηχανισμούς του ανθρώπου. Πιο συγκεκριμένα, επιστημονικά ευρήματα δείχνουν ότι ο μέσος άνθρωπος μπορεί να διανύσει περίπου 35χλμ τρέχοντας χωρίς ανεφοδιασμό, δηλαδή χωρίς εξωτερική ενέργεια. Η γλυκόζη είναι το βασικό ενεργειακό υπόστρωμα, γι’ αυτό είναι απαραίτητη η λήψη γλυκόζης σε μορφή διαλύματος, κατά τη διάρκεια του αγώνα. Ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να εξασφαλίσει ενέργεια και από τα λίπη, αλλά είναι πιο πολύπλοκος μηχανισμός, χρειάζεται πολυετείς προσαρμογές σε μεγάλες αποστάσεις και όσο αυξάνει η ένταση τα λίπη περνούν σε δεύτερη μοίρα.
Όλες οι παραπάνω αναφορές έγιναν για να περιγράψουν τις πραγματικές δυσκολίες που βιώνει ένας δρομέας όταν αγωνίζεται σε έναν Μαραθώνιο δρόμο και ειδικά στα τελευταία χιλιόμετρα, η άνιση μάχη που δίνει η ψυχή με το σώμα είναι δραματική. Τι θα επικρατήσει στο τέλος κανείς δεν ξέρει. Μπορεί ο δρομέας να μειώσει την ένταση της προσπάθειας και να τερματίσει περπατώντας, αυτή όμως είναι η έσχατη επιλογή, την οποία κανείς δεν προτιμά, γιατί στο τέλος όλοι τρέχουν με την ψυχή τους. Έτσι έτρεχαν και οι δρομείς στον Μαραθώνιο της Βοστώνης 2013, με την ψυχή στο στόμα για να τερματίσουν. Όμως κάποιοι αδίστακτοι εγκληματίες είχαν άλλα σχέδια και προκάλεσαν μια τραγωδία με εκατοντάδες ανυποψίαστα θύματα, πρωτοφανή για έναν αγώνα όπως ο Μαραθώνιος, όπου απουσιάζει η έχθρα και η μισαλλοδοξία.
Οι βόμβες εξερράγησαν κοντά στον τερματισμό και μαύρισαν τη χαρά του υγιούς αθλητισμού, μαύρισαν τη χαρά της ζωής. Λίγες στιγμές πριν νιώσουν οι δρομείς τη χαρά της προσωπικής τους νίκης, γιατί και μόνο ο τερματισμός συνιστά υπέρβαση, βρέθηκαν αντιμέτωποι με το μίσος κατά της ζωής, της ελπίδας και του φωτός, που κάποιοι εκτρέφουν και στοχευμένα απελευθερώνουν για να προκαλέσουν θλίψη, πόνο, θάνατο και καταστροφή επί δικαίων και αδίκων. Η ανθρώπινη τραγωδία που εκτυλίχθηκε στον Μαραθώνιο της Βοστώνης 2013 γίνεται ακόμα μεγαλύτερη, αφ ενός γιατί ο αγώνας αυτός είναι ένα παγκόσμιο σύμβολο, που αναβιώνει ένα ιστορικό γεγονός με διεθνή ακτινοβολία, το οποίο θεωρείται η γενέθλιος ημέρα της ελευθερίας της Ευρώπης και αφετέρου γιατί πρόκειται για έναν αγώνα που χαρακτηρίζεται από ευγενή άμιλλα, όπου οι τερματίζοντες αλληλοσυγχαίρονται και αισθάνονται όλοι νικητές, γιατί η νίκη είναι προσωπική-ηθική, δεν βασίζεται στο κέρδος, αλλά είναι ένα στοίχημα ζωής (κυρίως για τους ερασιτέχνες αθλητές).
Τέλος, όσες βόμβες και να βάλουν, όσο φόβο και τρομοκρατία και αν εξαπολύσουν, πάντα θα υπάρχει κάποιος που θα τρέχει προς τον τερματισμό. Οι δρομείς έχουν μάθει να παλεύουν με τον πόνο, την αδικία, την αδιαφορία και πολλές φορές να ξεγελούν και τον ίδιο το θάνατο. Πάντα θα υπάρχει κάποιος που θα μεταφέρει το χαρμόσυνο μήνυμα της νίκης και όποιος κρατά ένα τέτοιο μήνυμα δεν περπατά, τρέχει, δεν φοβάται, γιατί και να πέσει ξέρει ότι θα σηκωθεί, αλλά ακόμα και αν δεν μπορέσει να σηκωθεί, είναι βέβαιος ότι κάποιος άλλος θα φτάσει στο τέρμα, γιατί το μήνυμα της νίκης ποτέ δεν χάνεται.
Χρήστος Θεοδοσίου
