Ακολουθεί άρθρο – επιστολή του κοινωνιολόγου Αθανασίου Παπαμιχάλη.
Σε συνέχεια του προηγούμενου κειμένου για τις πελατειακές σχέσεις στον πολιτικό βίο, τίθεται το ερώτημα: κι εμείς ως πολίτες τι κάνουμε; Πώς θα αλλάξουμε τη σχέση της κοινωνίας των πολιτών με τους θεσμούς (πολιτικές διοικήσεις, οργανισμούς, υπηρεσίες); Πρώτα εμείς οι πολλοί πρέπει να αλλάξουμε. Να εντοπίσουμε τα προβλήματα, τις στρεβλώσεις, τα λάθη, να βρούμε τις καλές πρακτικές, να τις υποστηρίξουμε ώστε να λάβουν το χαρακτήρα δίκαιων αιτημάτων, και τέλος, να αλλάξει το μοντέλο διοίκησης. Η κουλτούρα διοίκησης να αλλάξει ως κοινωνική απαίτηση.
Η αλλαγή που προτείνεται είναι ένα αντικειμενικό, διαφανές, δίκαιο και αποτελεσματικό σύστημα υποβολής αιτημάτων των δημοτών προς τον Δήμο. Οι καλές πρακτικές της τεχνολογίας παρέχουν εύκολες και πρακτικές λύσεις εδώ. Μια ψηφιακή πλατφόρμα καταγραφής των αιτημάτων, στην οποία θα καταγράφονται όλα τα αιτήματα των πολιτών, είτε από τον ίδιο τον πολίτη ηλεκτρονικά, είτε από τις υπηρεσίες και τους υπηρετούντες σε αξιώματα (Δήμαρχο, Αντιδημάρχους, Προέδρους ΝΠ) όταν πρόκειται για προφορικά ή τηλεφωνικά αιτήματα. Αιτήματα για καθαριότητα, αποκομιδή ογκωδών αντικειμένων, ηλεκτροφωτισμό, επισκευή οδοστρώματος ή δημοτικής υποδομής, αδέσποτα, κλπ. Είναι μια σύγχρονη και αποτελεσματική λύση στην εποχή των «ψηφιακών δήμων» και των «έξυπνων πόλεων» (smart cities).
Γιατί έτσι ένας Δήμος, με τρόπο διάφανο, κοινωνικά δίκαιο και πρακτικό, μπορεί να παρέχει υπηρεσίες στον πολίτη με προτεραιοποίηση των αναγκών, έλεγχο προόδου των αιτημάτων, αποτελεσματική υπηρεσία προς τους πολίτες! Με αυτόν τον τρόπο, η διοίκηση του οργανισμού αλλά και οι πολίτες θα μπορούν να ελέγχουν τη διαδικασία υλοποίησης των εφικτών και αυτονόητων αιτημάτων (πρώτα). Η δε διοίκηση θα μπορεί να γνωρίζει το μέγεθος και το είδος των αναγκών και έτσι να προγραμματίζει την οργάνωση και ενίσχυση των υπηρεσιών, ώστε το σύστημα να βελτιώνεται συνεχώς προς όφελος των δημοτών! Έτσι θα πετύχουμε βέλτιστη διαχείριση των πόρων του Δήμου, ανθρώπινων και υλικών.
Στον Δήμο μας λειτουργεί ψηφιακή πλατφόρμα αιτημάτων (FixMyCity) από το 2014. Η εμπειρία όμως δείχνει ότι δεν λειτουργεί το σύστημα με τον παραπάνω τρόπο. Από μαρτυρίες, οι υποθέσεις λιμνάζουν για καιρό και δεν φαίνεται να υπάρχει ανταπόκριση από πλευράς Δήμου Μεγαρέων. Ως πολίτες πρέπει να απαιτήσουμε να λειτουργήσει! Όχι για να εκλείψει η πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία διοικούντων και διοικουμένων! Κάθε άλλο! Αλλά, οι «εν κρυπτώ» ιδιωτικές συναντήσεις όπου ο πολιτικός βλέπει τον πολίτη ως «πελάτη» για ρουσφέτι και το αίτημά του ως ευκαιρία συναλλαγής προς άγρα ψήφων…, ε, αυτό να εκλείψει! Έχουμε μόνο να κερδίσουμε όλοι μας αν εκλείψει. Κατάλοιπα ραγιαδισμού, εθελοδουλίας και παραγοντισμού είναι αιτίες καθυστέρησης και οπισθοδρόμησης! Να σηκώσουμε το κεφάλι ψηλά και να τα αλλάξουμε όλα αυτά!
Τι μπορεί να γίνει λοιπόν:
Πρώτα από όλα ο Δήμος οφείλει να ενημερώσει τους πολίτες με κάθε πρόσφορο μέσο. Για παράδειγμα, με ένα «περίπτερο πληροφοριών» (info kiosk), όπως αυτό της φωτογραφίας που επισυνάπτω από τον Δήμο Αργοστολίου. Επισημαίνω και πάλι ότι η ηλεκτρονική υποβολή δεν είναι μονόδρομος για τον δημότη! Τα αιτήματα θα μπορούν να υποβάλλονται και τηλεφωνικά και με φυσική παρουσία στον Δήμο. Απλά, πρέπει μετά να καταχωρούνται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα!
Σταδιακά αυτό θα οδηγήσει στο χτίσιμο μιας νέας νοοτροπίας, για πόλεις σύγχρονες και προοδευτικές! Μιας νέας σχέσης εμπιστοσύνης! Η πολιτική, ως πολίτευμα όπου άρχει ο δήμος (το σύνολο των πολιτών) έχει και παιδευτικό χαρακτήρα! Δεν είναι – και δεν πρέπει να είναι – μια σχέση εξουσίας των λίγων προνομιούχων έναντι των πολλών και ανίσχυρων.
Σε κάθε περίπτωση, αποτελεί ζητούμενο η κοινωνία των πολιτών να είναι ενεργή και ζωντανή, να μετέχει στις υποθέσεις της πόλης, ανοιχτά και θεσμοθετημένα (πχ. – και πέρα από το σύστημα διαχείρισης αιτημάτων – με ανοιχτές συνελεύσεις στις γειτονιές, δημόσιες συζητήσεις, συνεχή διαβούλευση για σημαντικά θέματα)! Οι αιρετοί και οι διοικούντες οφείλουν να δημιουργούν συνεχώς τις προϋποθέσεις μιας συλλογικής και από κοινού λειτουργίας στα κοινά της πόλης, πέρα από τα υφιστάμενα θεσμοθετημένα όργανα!
Να συμβάλλουμε όλοι μας ώστε οι άνθρωποι να αποβάλλουν τα στερεότυπα τύπου: «η γνώμη μου δεν μετράει…, όλοι πάνε για την κονόμα… όλοι είναι ίδιοι…» και να αποκτήσει η ΠΟΛΙΤΙΚΗ το πεδίο των ώριμων και ελεύθερων πολιτών!
Είπαμε,
ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ, ΜΕ ΑΝΟΙΧΤΟΥΣ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ!
Αθανάσιος Ι. Παπαμιχάλης
κοινωνιολόγος
