Τη χρονιά αυτή συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη Μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 και την οικοδόμηση της πρώτης κοινωνίας στην ιστορία της ανθρωπότητας που κατάργησε την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Επειδή πολλά γράφτηκαν και θα γραφτούν για το ρόλο που έπαιξε και για το πού κατέληξε, συνεισφέρω στη συζήτηση αξιοποιώντας την πένα ενός μεγάλου συγγραφέα, του Νίκου Καζαντζάκη. Κι έχει μεγάλη σημασία το τι έγραψε γι’ αυτήν, γιατί ο Καζαντζάκης χρησιμοποιήθηκε εκείνη την εποχή (1919-1920) από την ελληνική αστική τάξη για να αποτραβήξει τους Έλληνες του Καυκάσου από τον σοσιαλισμό. Έκανε λοιπόν ο συγγραφέας τρία ακόμα ταξίδια στην Ρωσία από το 1925 ως το 1930 και το πού κατέληξε ας αφήσουμε τον ίδιο να μας πει, μέσα από το βιβλίο του «Ταξιδεύοντας-Ρουσία»:
«Λέω την αλήθεια όπως την είδαν τα μάτια μου. Η στιγμή που περνούμε είναι τόσο κρίσιμη, που κάθε ψευτιά ή αποσιώπηση της αλήθειας θα ήταν ατιμωτική»….
Για την εκπαίδευση:
«”Ολες μας οι ελπίδες, μου ‘λεγαν συχνά, κρέμουνται από τη μόρφωση του λαού. Ο φωτισμός του λαού, που για όλα τ’ αστικά κράτη είναι ο μεγάλος κίντυνος, για μας είναι η μόνη σωτηρία”.
Γι’ αυτό, μια από τις πρώτες φροντίδες των μπολσεβίκων ήταν να μάθουν ανάγνωση και γραφή στα εκατομμύρια τους αναλφάβητους. Συστήθηκαν χιλιάδες σύλλογοι με τον τίτλο: “Κάτω οι αναλφάβητοι!”, γύριζαν από χωριό σε χωριό, κάθουνταν τρεις τέσσερεις μήνες, μάθαιναν όσους μπορούσαν γράμματα, ανάθεταν σε αυτούς που έμαθαν να διδάξουν και τους άλλους, κι ύστερα έφευγαν κι έτρεχαν σε άλλο αναλφάβητο χωριό.»
Για την επιστήμη:
«Παράλληλα, ξυπνούν στ’ ανοργάνωτα αυτά μυαλά κι επιστημονικά και τεχνικά ενδιαφέροντα, όσο μπορούν προσπαθούν οι μπολσεβίκοι να θέσουν σε στενή επαφή την επιστήμη με το λαό. Διοργανώνουν ειδικές έκθεσες για να δείξουν στο λαό πόσο η επιστήμη είναι απαραίτητη για την κοινωνική κι οικονομική αναδιοργάνωση της χώρας και πόσο οι επιστήμονες συνεργάζουνται, εντελώς πραχτικά κι αυτοί, με τους εργάτες στα εργοστάσια και με τους μουζίκους στα χωριά.
Στις έκθεσες τούτες τρέχει ο λαός και κοιτάζει με κατάπληξη πόσο η επιστήμη είναι απαραίτητη στη ζωή του ανθρώπου, πώς ήταν, ποσοτικά και ποιοτικά, τα προϊόντα της Ρουσίας πριν και πώς έγιναν άμα ανέλαβε η επιστήμη να τα μελετήσει και να τελειοποιήσει την παραγωγή και την επεξεργασία τους. Για πρώτη φορά καταλάβαιναν οι χοντρόμυαλοι μουζίκοι πως η επιστήμη δεν είναι αφηρημένη ανώφελη θεωρία, μήτε είναι ο σοφός ένας άχρηστος μανιακός του γραφείου, παρά πολύτιμος οδηγός και συνεργάτης του χερομάχου.»
Για τις εθνότητες:
«Αργότερα, ένας από τους Σοβιετικούς αρχηγούς μου ξηγούσε πλατύτερα:
— Απ’ όλες τις λύσες που μπορούσαν να δοθούν στο τόσο πολύπλοκο αυτό πρόβλημα των εθνοτήτων, αυτή που δώσαμε είναι όχι απλώς εκείνη που μονάχα ταιριάζει στη μαρξική μας ιδεολογία παρά κι η πιο πολιτικά κι οικονομικά σκόπιμη. Βέβαια υπάρχουν κίντυνοι, μα τους ξέρουμε και κάνουμε ό,τι μπορούμε να τους υπερνικήσουμε. Πώς; Φωτίζοντας, μορφώνοντας κομμουνιστικά τους αμόρφωτους ή μεσομόρφωτους ακόμα λαούς μας.
»Ο κομμουνισμός δεν εξαφανίζει, δεν ισοπεδώνει τους χαραχτήρες κάθε ατόμου ή φυλής. Το εναντίον, εντείνει και προστατεύει ό,τι χρήσιμο ιδιότυπο μπορεί κάθε άτομο ή λαός να συνεισφέρει στο σύνολο. Γιατί ξέρει πώς όλοι, άτομα και λαοί, αλληλοσυμπληρώνουνται και συνεργάζουνται. Κι η ομοιομορφία φτωχαίνει το σύνολο.»
Είναι σημαντική η συζήτηση που γίνεται για την Οκτωβριανή Επανάσταση, γιατί σήμερα είναι περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Σήμερα που καλούμαστε να επιλέξουμε ανάμεσα στη μίζερη άδικη ζωή ή τον αγώνα για την ανατροπή, η Επανάσταση δείχνει το δρόμο για τους λαούς….
