Αρκετοί φίλοι Μεγαρίτες, οι οποίοι έχουν αγανακτήσει από την μαύρη προπαγάνδα που αδιάντροπα ασκούν οι βαλτοί του “συστήματος”, τηλε-πολιτικοί, τηλε-καθηγητές και συγκεκριμένοι ημιμαθείς δημοσιογράφοι, μου ζήτησαν να γράψω με λόγια απλά που να μπορούν να κατανοήσουν και οι μη οικονομολόγοι, το πως φθάσαμε στην οικονομική καταστροφή του 2010.
Ανταποκρινόμενος στο αίτημά τους, παρουσιάζω τα 30 βασικά αίτια που μας οδήγησαν στην κατάσταση αυτή, τα οποία βεβαίως είναι, σε μεγάλο βαθμό, αλληλοσυνδεόμενα μεταξύ τους. Ουσιαστικά πρόκειται για τα συμπεράσματα επιστημονικών μελετών για την οικονομική κρίση και την ανάπτυξη, στις οποίες είχα την τιμή να συμμετάσχω, από κοινού με καταξιωμένους καθηγητές πανεπιστημίων και επιτυχημένους οικονομολόγους της αγοράς. Τα συμπεράσματα των μελετών αυτών παρουσιάζονται σε εκλαϊκευμένη μορφή και σε απλή γλώσσα, χωρίς αριθμούς, δείκτες και μεγαλόσχημους οικονομικούς όρους, που να ζαλίζουν και να μπερδεύουν τον κόσμο.
Πιο συγκεκριμένα, τα 30 βασικά αίτια που μας οδήγησαν στα γεγονότα του 2010 (ΔΝΤ, μνημόνια κλπ) είναι:
- Το αναποτελεσματικό και διαβρωμένο πολιτικό σύστημα που κατά κύριο λόγο στηρίζεται α) στις πελατειακές σχέσεις και β) στην διαπλοκή με μεγάλα οικονομικά και άλλα συμφέροντα, εγχώρια και ξένα.
- Η στείρα αντιπαράθεση (αντί της δημιουργικής συνεργασίας) των πολιτικών κομμάτων και η ανυπαρξία εθνικής στόχευσης και στρατηγικής, σε όλα τα επίπεδα, περιλαμβανομένης και της οικονομίας.
- Η επί δεκαετίες επικέντρωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε λίγους και ευπαθείς τομείς, όπως ο Τουρισμός, η Οικοδομή και το Εισαγωγικό Εμπόριο.
- Η εσκεμμένα πολυδαίδαλη νομοθεσία, η οποία κυρίως εξυπηρετεί τα συμφέροντα της οικονομικής και πολιτικής ολιγαρχίας, καθώς και των συντεχνιών του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
- Ο ανεξέλεγκτος, σε μεγάλο βαθμό άσκοπος και υπερβολικά υψηλός δανεισμός.
- Το τεράστιο, ανοργάνωτο, ακριβό, αντιπαραγωγικό και διαβρωμένο κράτος, το οποίο παρεμποδίζει την επιχειρηματικότητα και καταδυναστεύει τους πολίτες.
- Η ανυπαρξία μηχανισμών ελέγχου στον δημόσιο τομέα και η διασπάθιση του δημοσίου χρήματος (κεντρική διοίκηση και τοπική αυτοδιοίκηση).
- Τα σκανδαλώδη, υπερτιμημένα και αμφιβόλου ποιότητας δημόσια έργα (πχ ολυμπιακά έργα, αυτοκινητόδρομοι, σήραγγες, μετρό, αεροδρόμια κλπ) προς όφελος της οικονομικής ολιγαρχίας.
- Η μικρή απορροφητικότητα των επενδυτικών κονδυλίων της Ε.Ε.
- Η ανεπαρκής αξιοποίηση των ήδη απορροφημένων επενδυτικών κονδυλίων της Ε.Ε., τα οποία σε μεγάλο ποσοστό “δόθηκαν” α) στην οικονομική ολιγαρχία (πχ στον τομέα των εναλλακτικών μορφών ενέργειας) και β) σε απατεώνες, διαπλεκόμενους με το κεντρικό ή τοπικό πολιτικό σύστημα (πχ για την δημιουργία των εργοστασίων – φαντασμάτων στην Θράκη και σ' ολόκληρη την Ελλάδα, για τις επιδοτήσεις ανύπαρκτης αγροτικής παραγωγής κλπ).
- Τα ανεπαρκή φορολογικά έσοδα, εξ αιτίας α) της κοινωνικά άδικης και διαρκώς μεταβαλλόμενης φορολογικής πολιτικής που υποθάλπει την φοροδιαφυγή και β) των αναποτελεσματικών και εν μέρει διαβρωμένων ΔΟΥ, που αδυνατούν να εισπράξουν τους βεβαιωμένους φόρους.
- Η καταστροφή της αγροτικής παραγωγής (πρωτογενής τομέας) λόγω των ποσοστώσεων που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση και των ανεξέλεγκτων επιδοτήσεων για ανύπαρκτες αγροτικές παραγωγές, που απονεύρωσαν το αγροτικό δυναμικό και διέβρωσαν την διάθεση εργασίας του.
- Η καταστροφή της εγχώριας βιομηχανίας και βιοτεχνίας, λόγω της άρσης/μείωσης των δασμών στα εισαγόμενα αγαθά που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς προηγούμενη εφαρμογή ενός εθνικού αναπτυξιακού σχεδίου που θα επέτρεπε την βελτίωση των κρατικών μηχανισμών και υποδομών και παράλληλα, την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των εγχώριων επιχειρήσεων.
- Η ένταξή μας στη ζώνη του Ευρώ με πλαστά στοιχεία και χωρίς να είμαστε ικανοί να ανταπεξέλθουμε στις απαιτήσεις της νομισματικής ένωσης. Η ιλιγγιώδης ανατίμηση του Ευρώ κατέστησε πολύ φθηνότερα τα εισαγόμενα προϊόντα και διευκόλυνε τις εισαγωγές σε βάρος των εγχώρια παραγόμενων αγαθών, τα οποία, λόγω του ευρώ είχαν υψηλές και μη ανταγωνιστικές τιμές. Αυτό διέλυσε ότι είχε απομείνει από την εγχώρια βιομηχανική και βιοτεχνική παραγωγή και μείωσε ακόμη περισσότερο τον πρωτογενή αγροτικό τομέα. Επιπλέον, η ένταξή μας στη ζώνη του Ευρώ επέτρεψε την ανεξέλεγκτη φυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό (με το Ευρώ έγινε ελεύθερη η διακίνηση κεφαλαίων), διέλυσε το τραπεζικό σύστημα, εξαφάνισε την ρευστότητα, εκτίναξε στα ύψη τον εξωτερικό δανεισμό, και γενικά επιτάχυνε την καταβαράθρωση της Ελληνικής οικονομίας.
- Η διαχρονική πολεμική τακτική του Ελληνικού κράτους κατά της επιχειρηματικότητας, με υψηλή φορολογία των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών, υψηλές ασφαλιστικές εισφορές, ατελείωτα γραφειοκρατικά εμπόδια κλπ.
- Η μεταφορά όσων Ελληνικών επιχειρήσεων είχαν απομείνει ενεργές, σε άλλες χώρες της Βαλκανικής και μάλιστα με επιδοτήσεις που έδινε η ίδια η Ελλάδα!!!
- Το ελλειμματικό Ισοζύγιο των Τρεχουσών Συναλλαγών.
- Το προβληματικό Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης (μεγάλες σπατάλες και ρεμούλες στην υγεία και στα φάρμακα, συντάξεις – μαϊμού, συνταξιοδοτήσεις από πολύ νεαρή ηλικία, έλλειψη μηχανοργάνωσης, απώλεια των κεφαλαίων των Ταμείων από την φούσκα του Χρηματιστηρίου και το κούρεμα του χρέους, μείωση των εισφορών λόγω υπογεννητικότητας και ανεργίας κλπ).
- Η κακή ψυχολογία της Ελληνικής κοινωνίας και της αγοράς και η έλλειψη εμπιστοσύνης προς το Ελληνικό και διεθνές οικονομικο-πολιτικό σύστημα.
- Η πολιτική ρευστότητα.
- Το ανίκανο, διαλυμένο και αντιπαραγωγικό τραπεζικό σύστημα, το οποίο ευρισκόμενο σε άμεση διαπλοκή με το πολιτικό σύστημα, επί μακρόν διασπάθιζε τα χρήματα των καταθετών, με σκανδαλώδεις δανειοδοτήσεις ολιγαρχών, ΜΜΕ, πολιτικών κομμάτων, αλλά και ανεξέλεγκτη παροχή καταναλωτικών, στεγαστικών και άλλων δανείων, χωρίς την ελάχιστη διασφάλιση.
- Τα τεράστια κεφάλαια που χάθηκαν από την φούσκα του χρηματιστηρίου.
- Οι άσκοπες και ποινικά επιλήψιμες ιδιωτικοποιήσεις της εθνικής περιουσίας, έναντι ελάχιστου τιμήματος, οι οποίες τελικά μείωσαν τα ετήσια κρατικά έσοδα (ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΟΠΑΠ, ΕΛΠΕ κλπ) και επιπλέον αύξησαν σημαντικά το κόστος προϊόντων και υπηρεσιών (πχ υψηλά διόδια αυτοκινητοδρόμων, υψηλά τέλη αεροδρομίων κλπ).
- Η ανυπαρξία μηχανισμών ελέγχου της αγοράς και η ύπαρξη μονοπωλίων, ολιγοπωλίων, καρτέλ αλλά και λαθρεμπορίου, σε καίριους τομείς της οικονομίας.
- Το αναποτελεσματικό σύστημα δικαιοσύνης (οι πολυετείς καθυστερήσεις και οι εύκολες αναβολές των δικών, καθυστερούν την απονομή δικαιοσύνης και παράγουν απατεώνες).
- Η ανεξέλεγκτη καταστροφολογία από τα ΜΜΕ, τα οποία εξυπηρετούν αποκλειστικά και μόνον τα συμφέροντα της οικονομικής και πολιτικής ολιγαρχίας.
- Η δημιουργία άκρατης, υπερκαταναλωτικής συνείδησης στον πληθυσμό, σε συνδυασμό με την νοοτροπία “βολέματος” και εξυπηρέτησης του προσωπικού συμφέροντος.
- Η τεράστια σε μέγεθος παραοικονομία, η οποία έχει στερήσει ζωτικούς πόρους από το κράτος.
- Η δραματική μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας (παρότι πρόκειται για συνέπεια της κρίσης, αναφέρεται σαν αίτιο λόγω του ότι αποτελούσε έναν από τους πλέον βασικούς άξονες της οικονομίας).
- Η ανεξέλεγκτη εισβολή εκατομμυρίων παρανόμων μεταναστών, χωρίς δυνατότητα του κράτους να τους υποδεχθεί, να τους φιλοξενήσει, να τους προσφέρει κοινωνική μέριμνα και να τους απασχολήσει.
Σίγουρα θα μπορούσε κάποιος να προσθέσει μερικά ακόμη αίτια, όμως θεωρώ ότι τα παραπάνω δίνουν μια ξεκάθαρη εικόνα, για το που οφείλεται η οικονομική καταστροφή μας.
Και παράλληλα υποδεικνύουν με ξεκάθαρο τρόπο, αρκετά από αυτά που πρέπει να πράξουμε, αν θέλουμε κάποια στιγμή να ξεφύγουμε από την ανεργία, την φτώχεια και την μιζέρια που βιώνουμε και να οδηγηθούμε σε αυτοδύναμη ανάπτυξη, κοινωνική δικαιοσύνη και εθνική αξιοπρέπεια.
Γιάννης Καραμολέγκος
Οικονομολόγος
