Μια σημαντική απορία που μπορεί να έχει γεννηθεί σε πολλούς καταναλωτές κι επιχειρήσεις τροφίμων είναι αν υπάρχει κίνδυνος να μεταδοθεί ο νέος κορωνοϊός SARS-CoV-2 μέσω των τροφίμων.
Στο πλαίσιο των προληπτικών μέτρων που έχει λάβει η κυβέρνηση για την αποφυγή της διάδοσης του κορωνοϊού, ανάμεσα στα οποία βρίσκεται η αυστηρή τήρηση των κανόνων υγιεινής, ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) ενημερώνει το καταναλωτικό κοινό και τις επιχειρήσεις τροφίμων ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις μετάδοσης του νέου κορωνοϊού μέσω των τροφίμων.
Μέχρι σήμερα δεν έχουν υπάρξει αναφορές μετάδοσης μέσω των τροφίμων. Σύμφωνα με τη δημοσίευση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), τα επιστημονικά δεδομένα που αφορούν σε προηγούμενες εστίες λοιμώξεων από παρόμοιους κορωνοϊούς (SARS-CoV, MERS-CoV), δείχνουν ότι δε σημειώθηκε μετάδοση μέσω της κατανάλωσης τροφίμων. Προς το παρόν δεν υπάρχουν στοιχεία βάση των οποίων να αποδεικνύεται ότι ο νέος κορωνοϊός είναι διαφορετικός από τους προηγούμενους όσον αφορά τη μετάδοση του μέσω της κατανάλωσης τροφίμων.
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) επισημαίνει ότι ο ιός εξαπλώνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, κυρίως μέσω της αναπνευστικής οδού με σταγονίδια από μολυσμένα άτομα που φτερνίζονται, βήχουν ή εκπνέουν.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον Οργανισμό Επικινδυνότητας της Γερμανίας (BfR), μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι έχουν μολυνθεί άτομα με τον νέο κορωνοϊό μέσω της κατανάλωσης τροφίμων. Επίσης, δεν υπάρχουν αναφορές σχετικά με λοιμώξεις από άλλους κορωνοϊούς που οφείλονται σε κατανάλωση τροφίμων ή σε επαφή με ξηρές επιφάνειες. Η μετάδοση μέσω επιφανειών που έχουν πρόσφατα μολυνθεί από ιούς είναι, παρόλα αυτά, δυνατή μέσω μολύνσεων από τις αποχρέμψεις. Ωστόσο, αυτό είναι πιθανό να συμβεί μόνο σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά τη μόλυνση, λόγω της σχετικά χαμηλής σταθερότητας των κορωνοϊών στο περιβάλλον.
Τέλος, σύμφωνα με την Εθνική Αρχή για την Υγιεινή και την Ασφάλεια των Τροφίμων, το Περιβάλλον και την Εργασία της Γαλλίας (ANSES), με την έως σήμερα γνώση, αποκλείεται η μετάδοση του ιού SARS-CoV-2 μέσω της πεπτικής οδού. Κατ’ αναλογία με άλλα γνωστά στελέχη κορωνοϊών, αυτός ο ιός είναι ευαίσθητος στις θερμοκρασίες μαγειρέματος. Έτσι, η θερμική επεξργασία στους 63°C για 4 λεπτά μειώνει τη μόλυνση ενός προϊόντος διατροφής.
Ενημέρωση για τις επιχειρήσεις τροφίμων και τους χειριστές τροφίμων
Σε συνέχεια των μέτρων που πήρε η Πολιτεία μέσω των αρμοδίων αρχών, συνιστά στις επιχειρήσεις τροφίμων αυξημένη επαγρύπνηση και λήψη πρόσθετων μέτρων για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου λειτουργικής υγιεινής και ασφαλούς παραγωγής και διάθεσης/ έκθεσης τροφίμων.
Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα σε θέματα όπως:
- Εφαρμογής σχολαστικού προγράμματος καθαρισμού – απολύμανσης των χώρων παρασκευής, αποθήκευσης και διάθεσης τροφίμων, των χώρων υγιεινής και του εξοπλισμού της επιχείρησης, με κατάλληλα καθαριστικά και απολυμαντικά.
- Έγκαιρης αποκομιδής απορριμμάτων.
- Ορθής εφαρμογής προγράμματος μυοκτονίας – απεντόμωσης.
Όσον αφορά τον χειρισμό των τροφίμων η τήρηση των κανόνων ατομικής υγιεινής του προσωπικού έχει ιδιαίτερη σημασία και πρέπει να εφαρμοστεί απαρέγκλιτα. Συγκεκριμένα, πρέπει:
- Να εφαρμόζεται πολιτική απαγόρευσης χειρισμού τροφίμων από ασθενείς εργαζόμενος με επίπτωση στα τρόφιμα.
- Το προσωπικό που σχετίζεται με τον χώρο παραγωγής ή έρχεται σε επαφή με τα τρόφιμα πρέπει να διαθέτει πιστοποιητικά υγείας σε ισχύ.
- Να υπάρχει κατάλληλος και καθαρός ιματισμός για το προσωπικό.
Οδηγίες για την ατομική υγιεινή, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στις διευκρινιστικές εγκυκλίους του Υπουργείο Υγείας:
- Πλύσιμο των χεριών:
-Πριν την έναρξη της εργασίας του προσωπικού
-Πριν του χειρισμού έτοιμου προς κατανάλωση τροφίμου
-Πριν και μετά τη χρήση γαντιών (τα γάντια θα πρέπει να είναι μίας χρήσης και να αντικαθίστανται όταν λερωθούν ή σχιστούν ή σε τακτά χρονικά διαστήματα)
-Μετά την επαφή με μαλλιά, μύτη, πρόσωπο ή στόμα
-Μετά από χειρισμό ή προετοιμασία ωμού τροφίμου
-Μετά από χειρισμό απορριμμάτων
-Μετά από εφαρμογή καθαρισμών
-Μετά από χρήση της τουαλέτας
-Μετά από φύσημα της μύτης, φτέρνισμα ή βήχα
-Μετά από το φαγητό, το ποτό ή το κάπνισμα
-Μετά από χειρισμό χρημάτων - Στέγνωμα των χεριών με χαρτί μιας χρήσης
- Απολύμανση των χεριών με κατάλληλο απολυμαντικό
Ενημέρωση για τους καταναλωτές
Οι καταναλωτές καλούνται να τηρούν αυστηρά τους γενικούς κανόνες καθημερινής υγιεινής, όπως το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών, καθώς επίσης την τήρηση των κανόνων ορθής υγιεινής πρακτικής κατά την παρασκευή και τον χειρισμό των τροφίμων. Ένα μολυσμένο άτομο μπορεί να μολύνει τα τρόφιμα κατά την προετοιμασία τους ή τον χειρισμό τους με βρώμικα χέρια ή εκθέτοντάς τα σε μολυσματικά σταγονίδια όταν βήχει ή/και φτερνίζεται. Η σωστή εφαρμογή των καλών πρακτικής υγιεινής είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης μόλυνσης των τροφίμων.
Οι καταναλωτές καλούνται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά τις αγορές ή/και την κατανάλωση τροφίμων.
Διαβάστε ειδικότερες οδηγίες για την τήρηση των κανόνων ορθής υγιεινής πρακτικής κατά την παρασκευή και τον χειρισμό των τροφίμων όπως δίνονται στην ιστοσελίδα του ΕΦΕΤ:
- Ασφαλής προετοιμασία γευμάτων στο σπίτι.
- Χειρισμοί τροφίμων στο σπίτι
- Προετοιμασία και ψήσιμο κρεάτων σε ψησταριές
- Αποφεύγοντας τα τροφιμογενή νοσήματα
Πηγές: ΕΦΕΤ
Επιμέλεια
Μαριάννα Καλλιόστρα
Τελειόφοιτη διαιτολόγος-διατροφολόγος, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
Πρόεδρος Ευρωπαϊκού δικτύου φοιτητών διαιτολόγων (ENDietS)
