Ο Αντιπρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής Δυτικής Αττικής, Θανάσης Μπούρας, ως Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας & Πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης της Βουλής συμμετείχε στο Συνέδριο της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος με θέμα «Online πολιτική ακεραιότητα: Tone from the top με ανοικτά δεδομένα», το οποίο πραγματοποιείται διαδικτυακά σήμερα και του οποίου το πρόγραμμα επισυνάπτεται.
Στον χαιρετισμό που απηύθυνε ο κ. Μπούρας ανέφερε τα εξής:
«Κυρίες και κύριοι, σας ευχαριστώ για την πρόσκληση.
Η Ελλάδα σήμερα, ανταποκρίνεται θαρραλέα, και με εποικοδομητική εξωστρέφεια, στο κοινωνικό κάλεσμα για την αντιμετώπιση των πολυσχιδών προκλήσεων σε κάθε επίπεδο: ανθρωπιστικό, γεωπολιτικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό.
Η μόνη έννοια, που μπορεί να συμπεριλάβει όλα μαζί τα θετικά των παραπάνω τομέων, είναι η διαφάνεια.
Με τη διαφάνεια, οι αδυνατισμένοι θεσμοί ενισχύονται μέσα από πολιτικές και δράσεις, που έχουν ως στόχο τον άνθρωπο και τα δικαιώματά του.
Η διαφάνεια, ως τρόπος έκφρασης των θεσμών προς την κοινωνία, είναι ο ρυθμιστής της λογοδοσίας των εκλεγμένων της εκπροσώπων, αλλά και ένα σπουδαίο εργαλείο, για την προβολή των θετικών πεπραγμένων και της υποδειγματικής θεσμικής λειτουργίας.
Μόνο όταν υπάρχει λογοδοσία και διαφάνεια, όταν το πολιτικό σύστημα προβλέπει δίκαιες διαδικασίες, για την εκλογή των προσώπων που κατέχουν πολιτική εξουσία, χωρίς επιρροή από οικονομικά ή άλλα συμφέροντα, μόνο όταν δίνεται η δυνατότητα, σε όλους τους κοινωνούς, να μετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, τότε και μόνο τότε, είναι εφικτή, η πολιτική ακεραιότητα.
Η πολιτική ακεραιότητα είναι συνώνυμη της άσκησης πολιτικής εξουσίας, με συνέπεια, και προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος.
Στην κατεύθυνση ενίσχυσης της πολιτικής ακεραιότητας, λειτουργούν στην Βουλή των Ελλήνων, η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, και η Επιτροπή Ελέγχου Περιουσιακής Κατάστασης, των οποίων έχω την τιμή να προεδρεύω.
Η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας δεν είναι, τυχαία, η μόνη, από τις ειδικές μόνιμες επιτροπές, που η σύνθεσή της παραμένει σταθερή για ολόκληρη την βουλευτική περίοδο (δηλ. από εκλογές σε εκλογές).
Με το αυξημένο θεσμικό κύρος της, την κοινοβουλευτική εποπτεία που ασκεί, επί των θεμάτων αρμοδιότητάς της, τη συμβολή της με προτάσεις στη διαφάνεια της πολιτικής, και γενικότερα της δημόσιας ζωής της χώρας, προάγει τη δημοκρατική λογοδοσία προς το Κοινοβούλιο, ως την δημοκρατικά καθιερωμένη προέκταση της ελληνικής κοινωνίας.
Στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας υποβάλουν ετησίως -βάσει του ιδρυτικού τους νόμου και του Κανονισμού της Βουλής- ετήσια έκθεση πεπραγμένων οι Ανεξάρτητες Αρχές της χώρας, τριάντα στο σύνολό τους, εκ των οποίων οι πέντε είναι συνταγματικά κατοχυρωμένες και οι υπόλοιπες εικοσιπέντε προβλέπονται βάσει νόμου. Στη συνέχεια, ακολουθεί, πάντα, ακρόαση αυτών και λεπτομερής συζήτηση.
Για παράδειγμα, κατά την συζήτηση επί της ετήσιας έκθεσης του ΑΣΕΠ, συζητούνται –μεταξύ άλλων- τα ζητήματα διαφάνειας στην επιλογή προσωπικού στο δημόσιο τομέα, αλλά και προτάσεις αντιμετώπισης των προβλημάτων, πάντοτε σε διακομματικό επίπεδο.
Ή σε άλλη περίπτωση, λόγου χάριν, κατά την αξιολόγηση στοιχείων που αφορούν τη διαφάνεια της πολιτικής ζωής, ή της δικαιοσύνης, η Επιτροπή καλεί για ενημέρωση την κυβέρνηση, κρατικούς λειτουργούς και δημόσια πρόσωπα, ενισχύοντας τη διαφάνεια και προσβλέποντας στην ουσιαστική ενημέρωση της κοινωνίας.
Συμβάλλοντας στη διαφάνεια και στην ουσιαστική ενημέρωση της κοινωνίας, οι συνεδριάσεις της Επιτροπής καλύπτονται τηλεοπτικά και μεταδίδονται σε πανελλαδική εμβέλεια, ζωντανά ή/και μαγνητοσκοπημένα από το κανάλι της Βουλής.
Έτσι, εκπληρώνεται η αρχή της δημοσιότητας και μπορεί ο κάθε πολίτης να ενημερώνεται για το πόσο αποτελεσματικά το κοινοβούλιο εκπροσωπώντας τον, ελέγχει τους υπόλοιπους θεσμούς.
Εκτός από τους κρατικούς θεσμούς, σε μία δημοκρατικά οργανωμένη κοινωνία, σε έλεγχο και λογοδοσία υπόκεινται και οι πολιτειακοί θεσμοί, όπως τα κόμματα, αλλά και οι συμμετέχοντες σε αυτά, οι πολιτικοί, αλλά και ο κάθε ένας που κατέχει δημόσιο αξίωμα, ή του δίνεται η εξουσία να μπορεί να διαχειρίζεται ή να έχει πρόσβαση σε δημόσιο χρήμα.
Μέσα από το έργο της Επιτροπής Ελέγχου Περιουσιακής Κατάστασης αναδεικνύεται αυτή ακριβώς η πλευρά της διαφάνειας, που ταυτίζεται και με τον ορισμό της ως έννοιας.
Ειδικότερα, υπόχρεοι σε υποβολή Δήλωσης Περιουσιακής Κατάστασης, και κατ’ επέκταση, ελεγχόμενοι από την Επιτροπή, είναι ο Πρωθυπουργός της χώρας, οι Αρχηγοί των πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στο Εθνικό ή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και όσων λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση, οι Υπουργοί, οι αναπληρωτές Υπουργοί και Υφυπουργοί, οι βουλευτές και οι ευρωβουλευτές, οι Περιφερειάρχες, οι Δήμαρχοι, όσοι διαχειρίζονται τα οικονομικά των πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στο Εθνικό ή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και όσων λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση, καθώς και, περίπου, 5.000 Δικαστικοί και Εισαγγελικοί λειτουργοί.
Σύμφωνα με το πνεύμα αλλά και την ουσία της πολιτικής ακεραιότητας, η σύνθεση της ενδεκαμελούς Επιτροπής Ελέγχου Περιουσιακής Κατάστασης δεν είναι κοινοβουλευτική, καθώς, πλην του Προέδρου της, που ταυτόχρονα είναι και Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, δύο μόνο από τα μέλη της κατέχουν το βουλευτικό αξίωμα (ένας βουλευτής που προέρχεται από την συμπολίτευση και ένας από την αξιωματική αντιπολίτευση).
Στην Επιτροπή συμμετέχουν, επίσης, ένας Αρεοπαγίτης, δύο Σύμβουλοι της Επικρατείας, ένας Σύμβουλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ένας Αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ο Αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου που Προεδρεύει της Αρχής Καταπολέμησης Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, ο Διοικητής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και ο Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος.
Για την υποβοήθηση του έργου της Επιτροπής συμμετέχει Εισαγγελέας Πρωτοδικών, ως επίκουρο μέλος, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης στις εργασίες της Επιτροπής.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η Επιτροπή δεν ελέγχεται και δεν λογοδοτεί μόνο κοινωνικά, αλλά και μέσα από τον δημόσιο έλεγχο, που ασκείται στα πεπραγμένα της, ή άλλα στοιχεία, τα οποία δημοσιεύονται με λεπτομέρεια και στα οποία μπορεί ο κάθε πολίτης να έχει άμεσα πρόσβαση, για να καταγγείλει στην Επιτροπή, αν εντοπίσει κάποια ανακρίβεια.
Η Επιτροπή, λογοδοτεί, επίσης, και στην ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών, αφού το αποτέλεσμα των ελέγχων της, πιστοποιείται από εξωτερικούς διεθνείς ελεγκτικούς φορείς και δημοσιεύεται στις τακτικές αναφορές τους, μαζί με τη συνολική πρόοδο της Ελλάδας, και στους υπόλοιπους ελεγχόμενους τομείς των ασκούμενων πολιτικών.
Δεν θα σας κουράσω αναλύοντας με λεπτομέρειες τις διατάξεις των δύο νόμων (3213/03 και 3023/02) που έχει θεσπίσει η πολιτεία, για τον έλεγχο του πολιτικού χρήματος και των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης.
Να πω, μόνο, με δύο λόγια, ότι η σκοπιμότητα ήταν πάντοτε το δημόσιο συμφέρον, σε όλες τις αλλαγές των νόμων αυτών.
Δηλαδή να διαπιστωθεί, εάν ο πολιτικός έγινε πλουσιότερος εκμεταλλευόμενος την ιδιότητά του. Και εάν το δημόσιο χρήμα που δίνεται σε κόμματα και αιρετούς, διατίθεται, αποκλειστικά, για τον σκοπό για τον οποίο κάθε φορά διατέθηκε.
Σύμμαχοί μας στη μεγάλη αυτή προσπάθεια εμπέδωσης της θεσμικής διαφάνειας, είναι σήμερα η τεχνολογία, τα ανοικτά δεδομένα και οι υπηρεσίες νέφους. Χρειάζεται, ωστόσο, και σύνεση στο δρόμο προς τα εκεί, με έμφαση σε διάφορους παράγοντες, όπως ο προσεκτικός σχεδιασμός και η ασφάλεια των προσωπικών και των δημόσιων δεδομένων.
Είναι καιρός, σήμερα, να ανοίξει ο διάλογος για την επιλογή και για την ποιότητα των ανοικτών δεδομένων, αλλά και για το πως τα δεδομένα αυτά θα υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον, αποκόπτοντας κάθε ιδιοτελή σκοπό.
Και είναι ευκαιρία αυτό να γίνει σήμερα, που υπάρχει η δηλωμένη πολιτική βούληση, αλλά και η απαιτούμενη ευελιξία ως προς τη στρατηγική των ψηφιακών μεταρρυθμίσεων.
Κλείνοντας να πω ότι είναι μεγάλη πρόκληση η αναζήτηση των εργαλείων και των ποιοτικών δεδομένων εκείνων, που μέσα από τη λειτουργία των θεσμών, θα μας οδηγήσει στην αξία που αναζητούμε, τόσο εσείς ως Διεθνής Διαφάνεια, όσο και εμείς ως Βουλή και ως Επιτροπή Ελέγχου: στη διαχρονική αξία της πολιτικής ακεραιότητας.
Είναι, άλλωστε, πολύ σημαντικό το έργο σας για την ακεραιότητα του πολιτικού συστήματος και τη διαφάνεια στους θεσμούς, αφού η τελευταία είναι μία από τις προϋποθέσεις για τη δημοκρατική λειτουργία κάθε οργανωμένης πολιτείας.
Καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου».
