Οι κοινωνίες των ανθρώπων έχουν αλλάξει δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες, σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι μεγάλες ανατροπές και οι ακραίες αντιθέσεις κυριαρχούν στην συντριπτική πλειοψηφία των κρατών, με πολιτικές αποφάσεις που εξαθλιώνουν το λαό και τον οδηγούν στην απόγνωση. Όλες αυτές οι μεγάλες ανακατατάξεις έχουν κάνει την εμφάνιση τους και στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, με ολέθριες κοινωνικές επιπτώσεις.
Στην σύγχρονη εποχή γιγαντώσαμε το σώμα και νανοποιήσαμε το πνεύμα. Γι’ αυτό η άποψη που υποστηρίζει ότι η οικονομική κρίση είναι συνέχεια της ηθικής κρίσης φαίνεται ότι κερδίζει συνεχώς έδαφος, δεδομένου ότι τα πολιτικά σκάνδαλα που αφορούν κυρίως τη διασπάθιση δημοσίου χρήματος, έχουν πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας. Το αποτέλεσμα της κρίσης θεσμών και αξιών, της έλλειψης διαφάνειας και του πλεονάσματος υποκρισίας δεν εκπλήσσει, άλλωστε υποψίες πάντα υπήρχαν, κυρίως για όσους μεσουρανούσαν χωρίς να έχουν προηγούμενη διαδρομή, που να δικαιολογεί τη λαμπερή παρουσία τους. Η μεγάλη έκπληξη του απλού πολίτη έγκειται στις μεγάλες διαστάσεις που έχει πάρει το φαινόμενο της διαπλοκής και της εκτεταμένης αποσύνθεσης του πολιτικού κατεστημένου.
Για πολλές δεκαετίες στα κέντρα και στα παράκεντρα εξουσίας βρίσκεται η ίδια ομάδα ανθρώπων, που εναλλάσσεται ή συνδέεται ποικιλοτρόπως με άτομα της πλήρους εμπιστοσύνης των πρώτων. Σε μια εποχή πνευματικής αποστασιοποίησης, το κοινωνικό τοπίο εμφανίζει παντός είδους στρεβλώσεις και αντιφάσεις. Ενδεικτικά θα μπορούσαμε να πούμε: την ανάπτυξη μέσω της φτωχοποίησης, την καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων(τροφή, στέγαση, εργασία, εκπαίδευση κ.α.) σε μια ευνομούμενη πολιτεία, την εξωκοινοβουλευτική-εξωθεσμική διοίκηση σε χώρα που έχει δημοκρατικό πολίτευμα και πολλά άλλα. Η αποκαθήλωση των πολιτικών με την μορφή «εικονισμάτων», επιβεβαίωσε τους φόβους μας, διαλύοντας δισταγμούς και αυταπάτες πολλών ετών.
Η ευθύνη για την κατάπτωση της χώρας δεν βαραίνει ισόποσα όλους τους πολίτες. Οι πολιτικοί έχουν το μεγάλο μέρος της ευθύνης, διότι λαμβάνουν αποφάσεις που αφορούν το σύνολο των πολιτών, αλλά και οι πολίτες δεν είναι άμοιροι ευθυνών, αφού δεν κατάφεραν να ξεφύγουν από την πλάνη που αφειδώς τους προσέφεραν οι πολιτικοί, εδώ και πολλά χρόνια. Είναι κοινά παραδεκτό ότι οι πολιτικοί είναι οι «ποιμένες λαών» και οφείλουν να φροντίζουν το «ποίμνιο» τους, δηλαδή τους πολίτες, άλλωστε γι’ αυτό εκλέγονται.
Η μεγάλη ευθύνη των πολιτών είναι ότι δεν διεκδίκησαν δυναμικά την πνευματική τους τροφή. Γι’ αυτό δεν κατάφεραν να αποκτήσουν μεγαλύτερη υπευθυνότητα, αλλά αρκέστηκαν στην σωματική τροφή και στην μίμηση ειδώλων της εποχής που υπερτρέφονταν από τη μεγάλη ζωή. Στην ίδια κατεύθυνση βρίσκεται και το σχολείο, το οποίο δεν παράγει πλέον σκεπτόμενους ανθρώπους, αλλά κατασκευάζει «εργαλεία» στην υπηρεσία του τεχνικού πολιτισμού. Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα να μεταμορφωθούν οι πολίτες σε άβουλα πλάσματα, που δέχονται τη χειραγώγηση κάθε επίδοξου καθοδηγητή.
Έτσι η έλλειψη πνευματικής τροφής αντισταθμίστηκε με μια πληθώρα τηλεοπτικών
εκπομπών με μαθήματα μαγειρικής, ώστε να ενισχύεται η πολυφαγία, που προκαλεί νωθρότητα και αταραξία. Ακόμη στις πολυάριθμες ενημερωτικές εκπομπές που μας βομβαρδίζουν από το πρωί έως το βράδυ, παρουσιάζεται ένας τηλεοπτικός θίασος, που δίνει την ίδια παράσταση κάθε μέρα με μικρές παραλλαγές, χωρίς να «αγγίζει» το μέσο πολίτη. Στο μεταξύ εμφανίζονται και διασκεδαστικές εκπομπές που ασχολούνται με τα πάθη των διασήμων, αυτών που μας επιβάλουν και κάνουν το ασήμαντο σημαντικό, για να έχουν λόγο ύπαρξης. Οτιδήποτε άλλο προβάλλεται στην ελληνική τηλεόραση, έκτος από τα προαναφερθέντα, αποτελεί μειοψηφία και δυστυχώς όχι πάντα εκλεκτή. Το καλύτερο μέσο χειραγώγησης είναι η τηλεόραση, γιατί είναι μια φθηνή «ψυχαγωγία» και βρίσκεται σε κάθε σπίτι. Οι δραματικοί μονόλογοι και η μονομερής ανάδειξη θεμάτων, κυριαρχούν στους τηλεοπτικούς δέκτες και αποτελούν μιας πρώτης τάξεως πλύση εγκεφάλου.
Ο καλύτερος τρόπος ελέγχου είναι τα ένστικτα. Τα βασικά ένστικτα που επικρατούν στο ζωικό βασίλειο είναι: της επιβίωσης και της αναπαραγωγής. Όσο κάποιοι καταφέρνουν να μας ελέγχουν, υποταγμένους κάτω από αυτά τα δύο ένστικτα θα είμαστε στην κυριολεξία υποζύγια, υποχείρια της νέας τάξης πραγμάτων. Η παραπάνω τριμερής κατηγοριοποίηση των τηλεοπτικών εκπομπών είναι βασισμένη στα εν λόγω ένστικτα. Όλα αυτά κατά κάποιον τρόπο θυμίζουν την περίοδο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, όπου ο βασιλιάς προσέφερε «άρτον και θεάματα», με σκοπό να αποσπά την προσοχή του λαού από τα μεγάλα προβλήματα. Ο σύγχρονος άνθρωπος πρέπει να υψώσει το ανάστημα του και να δείξει ότι δεν άγεται και φέρεται από τα ένστικτα του, αν θέλει να ξεχωρίσει στο ζωικό βασίλειο.
Στην προέκταση των προλεχθέντων εμφανίζονται τα συσσίτια. Τα συσσίτια καλώς γίνονται, όταν πρόκειται να βοηθήσουν αναξιοπαθούντες να σταθούν στα πόδια τους και ύστερα να συνεχίσουν με τις δικές τους δυνάμεις. Οπότε τα συσσίτια είναι μια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, ένα προσωρινό μέτρο υποστήριξης και αλληλεγγύης που δεν μπορεί να συνεχίζεται επ’ αόριστον, όπως γίνεται στη μνημονική Ελλάδα, αλλά και σε άλλα μέρη.
Πλέον τα συσσίτια γίνονται πεδίο πολιτικών σκοπιμοτήτων και καιροσκοπικών φιλοδοξιών από πολλούς, χωρίς να μιλούν για το πώς θα εξαλειφθούν ή θα περιοριστούν στο ελάχιστο, με έμπρακτους τρόπους. Σε όλους τους ανθρώπους πρέπει να προσφέρεται η δυνατότητα από την πολιτεία να μπορούν να ζουν με την προκοπή τους.
Συμπερασματικά, η χώρα μας διαθέτει άφθονες πνευματικές πηγές, που αναβλύζουν πρότυπα ζωής. Η Ελλάδα ως ιδέα, ως σύμβολο, αποτελεί σημείο αναφοράς για τον πολιτισμένο κόσμο. Πρέπει αμέσως να ανατρέξουμε στις χαμένες αξίες και να παραδειγματιστούμε. Ας πάψουμε να λαχταράμε το εύκολο και το γρήγορο, που είναι πάντα χαμηλής ποιότητας και δεν μας εκφράζει ως λαός. Η υιοθέτηση νέων στάσεων ζωής θα ασκήσει πίεση προς όλες τις κατευθύνσεις, το σύνθημα κάλλιστα μπορεί να είναι: όταν ευημερεί η πόλη, ευημερεί και ο πολίτης. Η αλλαγή νοοτροπίας του λαού σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την πολιτική βούληση και το καλό παράδειγμα είναι το πρώτο βήμα για την αλλαγή. Τέλος οι πνευματικοί άνθρωποι καλούνται να αφυπνίσουν του πολίτες και οι πολίτες καλούνται να είναι έτοιμοι να αφυπνιστούν.
