Τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας με θέμα «Γέννηση της σύγχρονης Ελλάδας 1675 – 1919» τελέσθηκαν, την Κυριακή 17 Οκτωβρίου, στο Στρατουδάκειο πολιτιστικό κέντρο Μεγάρων.
Την ιδέα και επιμέλεια της διοργάνωσης της έκθεσης είχε η αντιδήμαρχος του Δήμου Μεγαρέων, Ελένη Ρήγα, η οποία φρόντισε για τη συλλογή τόσο του αρχειακού φωτογραφικού υλικού, όσο και για την έκθεσή του στο κοινό.
Με άξονα την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, το περιεχόμενο της έκθεσης αποτελείται από γκραβούρες με προσωπικότητες της Ελληνικής Επανάστασης, πιστά αντίγραφα και δάνεια της Εθνικής Πινακοθήκης. Φωτογραφίες, επίσης, από το Καστάνειο Λαογραφικό Μουσείο (ιδρυτή και υπευθύνου, κ. Σπύρου Μπερδελή) με καθημερινά αντικείμενα και επί μέρους τμήματα ενδυμασιών της εποχής και τέλος φωτογραφικά αποσπάσματα από την έκθεση στο Μουσείο του Λούβρου με θέμα «Παρίσι – Αθήνα» (PARIS – ATHÈNES Naissance de la Grèce moderne 1675 ‐ 1919).
Την τελετή εγκαινίων άνοιξε αγιασμός από ιερείς της Ιεράς Μητρόπολης Μεγάρων, καθώς όπως ανέφερε ο δήμαρχος Μεγαρέων Γρηγόρης Σταμούλης, σε μια έκθεση που αφορά στην Ελληνική Επανάσταση δεν θα μπορούσε να «λείπει» η Εκκλησία της οποίας ο ρόλος υπήρξε καθοριστικός.
Η έκθεση χωρίζεται σε δύο μέρη:
Το πρώτο μέρος, που βλέπει κάποιος μπαίνοντας στο χώρο, έχει να κάνει με τις εικόνες των Αγωνιστών του 1821.
Πρόκειται για μια σειρά λιθογραφιών με τους σημαντικότερους εκφραστές τν ιδανικών της ελευθερίας, ως βάση προόδου και δημιουργίας, καθώς ο ρους της ιστορίας δεν είναι απρόσωπος, αλλά η μεγάλη εικόνα συντίθεται από τα άθροισμα προσωπικών δράσεων.
Είναι μια σειρά εικόνων των αγωνιστών του ’21 του φιλέλληνα Βαυαρού υπολοχαγού του Βασιλικού Βαυαρικού Συντάγματος, Καρλ Κρατσάιζεν, την έκδοση ων οποίων επιμελήθηκε η Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου, Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα.
Ο Κρατσάιζεν κατάφερε να αιχμαλωτίσει στο χαρτί τις φυσιογνωμίες των κυριότερων πρωταγωνιστών του Αγώνα από το Νοέμβριο 1826 έως τα τέλη Αυγούστου 1827.
Ο Κρατσάιζεν περιέρχεται τα στρατόπεδα των αγωνιστών σε Ναύπλιο, Αίγινα, Πόρο, Σαλαμίνα, Αθήνα, Πειραιά, για να καταλήξει στο στρατόπεδο του Φαλήρου, τον Απρίλιο του 1827, λίγο πριν από τη μάχη του Αναλάτου (22-23 Απριλίου), που υπήρξε μοιραία για τον Καραϊσκάκη. Εκεί πρόλαβε να αποτυπώσει σε ένα ημιτελές σχέδιο, που αποτελεί μια συγκλονιστική μαρτυρία, τα εμπύρετα ευγενή χαρακτηριστικά του ήρωα, τρικυμισμένα από την αγωνία για όσα συνέβαιναν εκείνη τη στιγμή και όσα μάντευε με τη στρατηγική του οξυδέρκεια ό,τι έμελλε να ακολουθήσουν. Ο θάνατος έχει αποτυπωθεί μεταφορικά σε αυτό το σχέδιο-ντοκουμέντο που δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί. Είναι και το μόνο που δε φέρει την υπογραφή του εικονιζόμενου προσώπου. Γιατί ο Καρλ Κρατσάιζεν, για να ολοκληρώσει το χαρακτήρα του ιστορικού τεκμηρίου που φαίνεται να προσέδιδε σε αυτά τα σχέδια, έβαζε τον εικονιζόμενο να υπογράψει στο κάτω μέρος του χαρτιού.
Επιστρέφοντας στο Μόναχο το 127, ο Κρατσάιζεν φρόντισε να αντιγραφούν σε λιθογραφική μορφή τα σχέδια και να εκδοθούν.
Αυτές οι λιθογραφίες αποτέλεσαν το πρότυπο για την ιστορική εικονογραφία του Αγώνα, αλλά και την πηγή από όπου η συλλογική μνήμη των Ελλήνων άντλησε τις ιερές μορφές των ηρώων που αγωνίστηκαν για την ανεξαρτησία τους.
Οφείλουμε πράγματι ευγνωμοσύνη στους κληρονόμους του Κρατσάιζεν, που διαφύλαξαν αυτό το θησαυρό και κυρίως στο Ζαχαρία Παπαντωνίου, Διευθυντή τότε της Εθνικής Πινακοθήκης, που είχε την έμπνευση να τον αποκτήσει το 1926. Η συλλογή αγοράστηκε από το ελληνικό κράτος αντί 300.000 δραχμών.
Τις εικόνες των αγωνιστών συνοδεύουν βιογραφικά σχόλια, όπως τα διατύπωσε ο ίδιος ο δημιουργός τους.
Το δεύτερο μέρος της έκθεσης περιλαμβάνει φωτογραφίες, που προέρχονται από το Καστάνειο Λαογραφικό Μουσείο, ιδρυτής του οποίου είναι ο κ. Μπερδελής Σπυρίδων, ο οποίος παρευρέθη στα εγκαίνια της έκθεσης.
Πρόκειται για ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό που αντλήσαμε από τη συλλογή του Μουσείου και περιλαμβάνει λεπτομέρειες από φορεσιές, τόσο αντρικές όσο και γυναικείες, χρηστικά αντικείμενα καθώς και κουμπούρια, όλα προερχόμενα από την εποχή της επανάστασης του 1821, λίγο πριν λίγο μετά, από την πόλη των Μεγάρων.
Το Καστάνειο Λαογραφικό Μουσείο προσφέρει υπηρεσίες ανεκτίμητης πολιτιστικής αξίας, αφού οι συλλογές και το αρχειακό υλικό του τεκμηριώνουν ένα σημαντικό μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς των Μεγάρων και κατ’ επέκταση της Ελλάδας.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 30 Νοεμβρίου 2021, και στόχος της είναι η επισκεψιμότητα από τα σχολεία της επικράτειας του Δήμου, για ευνόητους μαθησιακούς και εκπαιδευτικούς λόγους, καθώς και από πολίτες του Δήμου που θέλουν να δουν μέσα από το αρχειακό αυτό υλικό τα σημαντικά πρόσωπα της Επαναστάσεως, αλλά και μέρος των τοπικών μας χαρακτηριστικών της εποχής εκείνης.
Οι χαιρετισμοί του Δημάρχου και της Αντιδημάρχου στο βίντεο που ακολουθεί
