Ο Ιωάννης Μεταξάς, υπήρξε μια από τις αντιδραστικότερες φυσιογνωμίες του 20ου Αιώνα στην Ελλάδα. Στάθηκε κορυφαίος υποκινητής του εθνικού διχασμού κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, οργανωτής και προσωπικός φορέας του ελληνικού φασισμού στην περίοδο μέχρι το 1941.
Ήταν εχθρός του λαού, άνθρωπος του μεγάλου κεφαλαίου, του οποίου τα συμφέροντα υπηρέτησε πιστά, όπως σήμερα τα εξυπηρετούν η « Χρυσή Αυγή» και όσοι στηρίζουν την πολιτική του μεγάλου κεφαλαίου.
Ο Μεταξάς τοποθετήθηκε από την αρχή στην μερίδα των γερμανόφιλων και έγινε κορυφαίος παράγοντάς της . Ήταν οπαδός του Χίτλερ και είχε την αμέριστη στήριξη τόσο του Ελευθέριου Βενιζέλου, όσο και του Ν. Πλαστήρα, πολιτευτών του Κέντρου οι οποίοι και τον ανέδειξαν, προπαγανδίζοντας ανοιχτά τις δικτατορικές στρατιωτικές μορφές διακυβέρνησης της χώρας.
Είναι χαρακτηριστική και γι’ αυτό αναφέρουμε, τη στιχομυθία των «δημοκρατών» αυτών εκείνης της περιόδου, των εκλογών του 1933 όπως ακριβώς έχει καταγραφεί: – Πλαστήρας: « Χάνουμε τας Αθήνας ! Θα γίνουν ταραχές , συλλήψεις Βενιζελικών, δολοφονίες και Κύριος οίδε τι άλλο! Γι αυτό εγώ σκέπτομαι να πάω στους συνοικισμούς, στους πρόσφυγας και να τους φέρω εις την πόλιν για να ζητήσουν την εγκαθίδρυσαν δικτατορίας. Θα κάμουμε ότι και στην Ιταλία, που χάρις στο φασισμό προοδεύει».
-Βενιζέλος: « Η Ιταλία επήγε καλά διότι εκεί υπήρχε δικτάτωρ. Εγώ δε νομίζω, αγαπητέ φίλε στρατηγέ Πλαστήρα ότι είσαι ικανός να κάμεις τον δικτάτορα ως ο Μουσολίνι. Όχι μόνον δεν είσαι ικανός , αλλά δεν έχεις και την πλειάδα, τας εκατοντάδας των εκλεκτών συνεργατών του Μουσσολίνη ».
Αξίζει να τονίσουμε ότι επί κυβερνήσεως Βενιζέλου μεταξύ 1929 και 1932 έγιναν
11.400 συλλήψεις και 2130 καταδίκες , ενώ από τις επιτροπές ασφαλείας εκτοπιστήκαν πάνω από 200 άτομα , όλοι αγωνιστές του εργατικού λαϊκού κινήματος και του Κ.Κ.Ε.
Στην δικτατορία του Μεταξά το 1936 χιλιάδες αγωνιστές του λαού συνδικαλιστές , στελέχη και μέλη του Κ.ΚΕ γεμίζουν τους τόπους εξορίας, του νησιού Άη Στράτη και αλλού, οι οποίοι και φιλοξένησαν τους περισσότερους αγωνιστές, πατριώτες, κομμουνιστές, από την ίδρυση του Κ.ΚΕ έως το 1941 και μέχρι την περίοδο της κατοχής .
Με κύριο στόχο να καμφθεί το αγωνιστικό φρόνημα των εξόριστων αγωνιστών, να αναγκαστούν να υποκύψουν και να κάνουν δηλώσεις μετανοίας στο φασιστικό δικτατορικό καθεστώς του Μεταξά, χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον από το καθεστώς άγριοι βασανισμοί, το ρετσινόλαδο κλπ.
Ένα χαρακτηριστικό της φασιστικής δικτατορίας του Μεταξά είναι ότι οι χιλιάδες εξόριστοι αγωνιστές στον Άη Στράτη και αλλού, κομμουνιστές και απλοί πατριώτες, όχι μόνο δεν αφέθηκαν ελεύθεροι κατά την εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα, αλλά το φασιστικό καθεστώς του Μεταξά και το Ελληνικό αστικό κράτος τους παρέδωσαν δέσμιους στις κατοχικές αρχές.
Πως όμως επιβλήθηκε η δικτατορία;
Στις βουλευτικές εκλογές το Γενάρη του ’36, που έγιναν με απλή αναλογική , ήρθε πρώτο το κόμμα του Τσαλδάρη που εξέλεξε 143 βουλευτές, ενώ το κόμμα του Σοφούλη εξέλεξε 142 ( κόμματα και τα δυο της αστικής τάξης που ομοιάζουν με τα σημερινά κόμματα που κυβερνούν την Ελλάδα). Το Παλλαϊκό Μέτωπο (Κ.Κ.Ε), έβγαλε 15 έδρες.
Έπρεπε να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας. Έτσι , ο αρχηγός του «κόμματος των Φιλελευθέρων», Σοφούλης, άρχισε επαφές με το «Λαϊκό Κόμμα» Τσαλδάρη . Η συνεργασία δεν επετεύχθη.
Μπροστά σ’ αυτήν την κατάσταση , ο Ι. Μεταξάς σε συνεργασία με τον Εγγλέζο πρεσβευτή Ουάτερλοου , με τα Ανάκτορα , με αστούς πολιτικούς (των «Λαϊκών» και των «Φιλελευθέρων»), προετοιμάζουν το έδαφος για εγκαθίδρυση δικτατορίας .
Όλες γενικά οι διεργασίες , για το σχηματισμό κυβέρνησης , προλειάνουν το έδαφος για μια τέτοια προοπτική.
Το Κ.Κ.Ε. Προειδοποιεί για την επερχόμενη δικτατορία και καλεί σε δράση για την ματαίωση της, στην 2η Ολομέλεια της Κ.Ε. τον Ιούνη του 1936:
«Μπροστά στο λυσσασμένο φασιστικό ξεφάντωμα και τις μαζικές εκτελέσεις εργαζομένων στη Θεσσαλονίκη και το Βόλο από τη μοναρχοπλουτοκρατική κυβέρνηση και τον άμεσο κίνδυνο εγκαθίδρυσης ανοιχτής φασιστικής δικτατορίας , το Κομμουνιστικό Κόμμα καλεί όλες τις οργανώσεις και όλο τον εργαζόμενο λαό στην πιο ανειρήνευτη πάλη για τη ματαίωση των καθημερινών φασιστικών μέτρων και σχεδίων των Μεταξά, Σκυλακάκη, εκπροσώπων της μοναρχίας, της ντόπιας πλουτοκρατίας και των ξένων ληστών.
Η 2η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε. δίνει εντολή σε όλες τις κομματικές καθοδηγήσεις και στο Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής να πάρουν όλα τα μέτρα για την αποφασιστική αντιμετώπιση των εγκληματικών φασιστικών σχεδίων των εχθρών του λαού. Για την απόκρουση των φασιστών δολοφόνων της πλουτοκρατικής ολιγαρχίας , που αντί για ψωμί του χαρίζουν σφαίρες, ο λαός σε αδελφική συνεργασία με το στρατό, έχει υποχρέωση και καθήκον, κατά το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης, να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα της μαζικής πάλης .
Κάθε μέσο μαζικής λαϊκής πάλης που χρησιμοποιείται για την υπεράσπιση του Ψωμιού, της Λευτεριάς, της ζωής και της ειρήνης του Λαού ενάντια στην πλουτοκρατική φασιστική ολιγαρχία, είναι νόμιμο, αναγκαίο και επιβεβλημένο».
Η τεταρτοαυγουστιανή δικτατορία, δημιούργημα της εγχώριας πλουτοκρατίας, Μποδοσάκης, Κανελλόπουλος κ.α., κηρύχτηκε στο διάστημα που οι δημοκρατικές ιμπεριαλιστικές χώρες έδιναν τα πάντα στη Γερμανία του Χίτλερ, προσπαθώντας να την στρέψουν κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Οι χώρες των Βαλκανίων, ιδιαίτερα η Ελλάδα , που είναι και μεσογειακή χώρα, τους ήταν απαραίτητο ελεγχόμενο στήριγμα στα σχέδια τους.
Ήθελαν ένα λαό αλυσοδεμένο. Και βεβαίως η προώθηση του στηρίγματος προϋπόθετε έντονο αντικομμουνισμό και αντισοβιετισμό , παράνομο Κ.Κ.Ε, πλήρως ελεγχόμενα συνδικάτα και Τύπο. Αυτή η επιδίωξη και οι εσωτερικές αντιθέσεις της ελληνικής κοινωνίας, με τις οποίες ήταν στενά δεμένη, αποτελούσαν τους λόγους που επιβλήθηκε η δικτατορία της 4ης Αυγούστου.
Με άλλα λόγια, η δικτατορία ήταν μια μορφή διακυβέρνησης για να στηριχθεί ο ελληνικός καπιταλισμός μέσα στα πλαίσια της προετοιμασίας του παγκοσμίου Πολέμου.
Πηγές:
Ιωαννης Κολιόπουλος
Γ.Λεονταρίτης
Αγγέλου Ελεφαντη «Η Επαγγελία της αδύνατης επανάστασης»
Νίκος Μπελογιάννης στο βιβλίο « Το Ξένο Κεφάλαιο στην Ελλάδα»
Αντώνης Χοροζάνης
