4ο Forum Δυτικής Αττικής από την Αντιπεριφέρεια Δυτικής Αττικής

Πραγματοποιήθηκε το 4^ο Forum Δυτικής Αττικής, στις 14 Οκτωβρίου 2015  στην Ελευσίνα, κατόπιν σχετικής πρωτοβουλίας του Αντιπεριφερειάρχη Δυτικής Αττικής, κ. Γ. Βασιλείου με αντικείμενο συζήτησης:

«Τσιγγάνοι/ Ρομά και δια βίου μάθηση: Χαρτογράφηση αναγκών, ενημέρωση για υφιστάμενα προγράμματα και ενεργοποίηση κοινοτήτων Ρομά για συμμετοχή σε εξετάσεις απόκτησης απολυτηρίου Δημοτικού- δικτύωση με εσπερινά Γυμνάσια».

 

Στη συνάντηση παρουσιάστηκε η διαδικασία εξέτασης για την απόκτηση τίτλου απολυτηρίου Δημοτικού από ενήλικες από τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Αττικής, οι δράσεις του Κέντρου Διαπολιτισμικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο πεδίο της εκπαίδευσης και υποστήριξης ενηλίκων Ρομά και τα προγράμματα δια βίου μάθησης που αφορούν τους τσιγγάνους στο Κέντρο Δια Βίου Μάθησης του Δήμου Φυλής.

 

Ο  Αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Αττικής, κ. Γ. Βασιλείου, στην εναρκτήρια ομιλία του, τόνισε ότι στο πεδίο της δια βίου μάθησης των τσιγγάνων, η μεγαλύτερη δυσκολία δεν είναι ούτε τεχνική ούτε θεσμική. Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι κοινωνική και πολιτική, δεδομένου ότι είναι διάχυτες απόψεις του εξής τύπου: «Δεν έχει νόημα η προσπάθεια, οι τσιγγάνοι δεν μαθαίνουν»,  «Οι τσιγγάνοι παραμένουν ίδιοι και δεν γουστάρουν τη μάθηση, είναι τεμπέληδες και απατεώνες»,  «Οι τσιγγάνοι θέλουν μόνο λεφτά και αδιαφορούν για την εκπαίδευση».

 

Από τις παρεμβάσεις των συμμετεχόντων στο Forum, προέκυψαν τα ακόλουθα στοιχεία:

• Δεν υπάρχουν επαρκείς και κατάλληλες υποδομές δια βίου μάθησης στη Δυτική Αττική- Υπάρχει επείγουσα ανάγκη δημιουργίας ενός Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας.
• Απαιτείται συστηματικής συνεργασία και δικτύωση μεταξύ τοπικής αυτοδιοίκησης, ερευνητικών φορέων, δομών δια βίου μάθησης, συλλόγων Ρομά και διαμεσολαβητών Ρομά.
• Η επίδραση του προγράμματος εκπαίδευσης τσιγγανοπαίδων στο πεδίο της προώθησης ενηλίκων τσιγγάνων στη δια βίου μάθηση είναι περιορισμένη λόγω ασυνεχειών του προγράμματος.
• Καταγράφεται πολλαπλότητα φορέων και αλληλεπικάλυψη που απαιτεί συνεργασία και δικτύωση για την επίτευξη της βέλτιστης αποδοτικότητας των προσπαθειών.
• Υπάρχει ανεπάρκεια κατάλληλων υποδομών σε περιοχές διαβίωσης τσιγγάνων με αποτέλεσμα η έλλειψη στέγασης ανάλογων προγραμμάτων και δράσεων να υπονομεύει την όλη προσπάθεια.
• Σε αρκετές περιπτώσεις, δεν υπήρξε επαρκής αριθμός αιτήσεων τσιγγάνων για να λειτουργήσουν τμήματα δια βίου μάθησης.
• Στο εσπερινό Γυμνάσιο Άνω Λιοσίων, παρά την ύπαρξη μαθητών Ρομά, παρατηρείται ασυνέχεια και διακοπή των σπουδών τους.

 

Υπήρξε κοινή πεποίθηση των συμμετεχόντων η ανάγκη για την ανάληψη μιας συντονισμένης δράσης ενημέρωσης ενηλίκων Ρομά για τις διαδικασίες απόκτησης απολυτηρίου Δημοτικού, τη δυνατότητα συνέχισης των σπουδών στο Εσπερινό Γυμνάσιο ή σε κάποιο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας και τα προγράμματα των Κέντρων Δια Βίου Μάθησης, σε συνεργασία με τους συλλόγους Ρομά και την Ένωση Διαμεσολαβητών. Προς τούτο, μάλιστα, θα επιδιωχθεί στη βάση της συνέργειας όλων των συμμετεχόντων, αύξηση του αριθμού των αιτούντων τσιγγάνων σε προγράμματα δια βίου μάθησης της Δυτικής Αττικής.

 

Ο Αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Αττικής, κ. Γ. Βασιλείου, κλείνοντας τις εργασίες του Forum, αναφέρθηκε στην ανάγκη η τοπική αυτοδιοίκηση να στηρίξει τη δια βίου μάθηση των τσιγγάνων και να ξεκινήσει εκστρατεία ενημέρωσης ώστε να καταστήσει κατανοητό ότι η ένταξη των τσιγγάνων στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι απολύτως συμφέρουσα επιλογή για όλες τις πλευρές. Τόνισε χαρακτηριστικά: «Αντί να επαναλαμβάνουμε γνωστά στερεότυπα και μάλιστα τσουβαλιάζοντας μέσα σε αυτά όλους τους τσιγγάνους, οφείλουμε να συνεισφέρουμε στη δημιουργία του κατάλληλου περιβάλλοντος που αποτελεί προϋπόθεση για τη προώθηση της εκπαιδευτικής και κοινωνικής ένταξης».

 

Στις εργασίες του Forum συμμετείχαν η εκπρόσωπος της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Αττικής, κ. Σ. Βαβούλη, η Πρόεδρος της Δημοτικής Επιτροπής Παιδείας του Δήμου Μεγάρων, κ. Ε. Ρήγα, ο Υποδιευθυντής του Εσπερινού Γυμνασίου Άνω Λιοσίων, κ. Γ. Ανδρείκος, η υπεύθυνη του Κέντρου Δια Βίου Μάθησης Δήμου Φυλής, κ. Α. Ράπτη, η εκπρόσωπος του ΕΚΠΑ /ΚΕΔΑ για το πρόγραμμα εκπαίδευσης τσιγγανοπαίδων, κ. Ε. Μουρελάτου, ο εκπρόσωπος του Κέντρου Ημέρας Ρομά της Φορέα «Κλίμακα», κ. Φ. Κατσικάρης, η σύμβουλος κ. Α. Μανώλη, ο σύμβουλος βιώσιμης ανάπτυξης, κ. Γ. Αλιβιζάτος, ο Πρόεδρος της Ένωσης Διαμεσολαβητών και Συνεργατών Ελλήνων Ρομά, κ. Κ. Παϊτέρης, ο Πρόεδρος της Φιλικής Εταιρείας Τσιγγάνων Ζεφυρίου, κ. Α. Τσακίρης, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Άγιος Χριστόφορος Βλυχού Μεγάρων, κ. Κ. Λιακόπουλος, ο Πρόεδρος της ΠΕΕΡ, κ. Μ. Λιακόπουλος, στελέχη και συνεργάτες του προγράμματος εκπαίδευσης τσιγγανοπαίδων του ΕΚΠΑ, μέλη των συλλόγων τσιγγάνων και ενδιαφερόμενοι εθελοντές με εξειδίκευση σε θέματα δια βίου μάθησης και κοινοτικής εργασίας.

Δια Βίου Μάθηση και Ρομά στη Δυτική Αττική του Γιάννη Βασιλείου, Αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Αττικής

 

Αγαπητοί φίλοι σας καλωσορίζω στην Αντιπεριφέρεια και ευχαριστώ για την συμμετοχή σας στο 4^ου Forum για θέματα Ρομά στη Δυτική Αττική, με αντικείμενο την δια βίου μάθηση των Roma.

 

Μπαίνοντας δε κατευθείαν στην ουσία του θέματος, αναρωτιέται κανείς για ποιο λόγο επιβάλλεται να ασχοληθούμε με το συγκεκριμένο θέμα;

 

Θεωρώ λοιπόν ότι υπάρχουν τρεις βασικοί λόγοι:

• Ο πρώτος είναι ότι οι ίδιοι οι τσιγγάνοι και εκπρόσωποί τους εκφράζουν παράπονα πως οι προκηρύξεις για δουλειές απαιτούν απολυτήριο υποχρεωτικής εκπαίδευσης ακόμα και για θέσεις εργατών καθαριότητας, με αποτέλεσμα να αποκλείονται από ευκαιρίες νόμιμης απασχόλησης.
• Ο δεύτερος είναι ότι ζητούν να πληροφορηθούν ή να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για ευκαιρίες εκπαίδευσης και κατάρτισης ενηλίκων τσιγγάνων που δεν φοίτησαν καθόλου στο σχολείο η φοίτησαν ελάχιστα, φυσικά με όλες τις αρνητικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται.
• Ο τρίτος είναι ότι κατά καιρούς απευθύνονται σε εμάς εκπαιδευτικοί, εν ενεργεία ή συνταξιούχοι καθώς και εθελοντές σε ζητήματα επιμόρφωσης ενηλίκων, που επιθυμούν να συνεισφέρουν εθελοντικά στην προσπάθεια δια βίου μάθησης των τσιγγάνων, ωστόσο δεν υπάρχει κάποια δομή που να μπορεί αυτό να το συντονίσει.

 

Φιλοδοξούμε λοιπόν από την σημερινή συνάντηση να συμβάλουμε και σε αυτά τα τρία ζητήματα, αλλά και να καταλήξουμε στην ανάληψη κοινών δράσεων για την ενημέρωση και ενεργοποίηση τόσο των τσιγγάνων όσο και τη δικτύωση τους για το συγκεκριμένο θέμα, με υφιστάμενες δομές και προγράμματα.

 

Για να γίνω δε πιο σαφής υπάρχουν τέσσερα ερωτήματα:

1. Υπάρχει απλοποιημένη διαδικασία απόκτησης απολυτηρίου Δημοτικού από ενήλικες και με ποιες προϋποθέσεις, ώστε να μπορούν οι τσιγγάνοι να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς προσλήψεων, αλλά και να διευκολυνθούν στην εκ νέου επαφή τους με το εκπαιδευτικό σύστημα;
2. Πώς μπορούν τα Κέντρα Δια Βίου Μάθησης των Δήμων στην περιοχή μας να συνεισφέρουν προς αυτή την κατεύθυνση;

Υπάρχουν τμήματα και ποιες οι προϋποθέσεις για την ένταξη και συμμετοχή τσιγγάνων;

Τα προγράμματα αυτά αρκούν για να υποστηρίξουν τη διαδικασία εξέτασης προς απόκτηση του απολυτηρίου Δημοτικού;

1.  Πώς μπορούν να εσπερινά γυμνάσια να υποστηρίξουν την διαδικασία ένταξης τσιγγάνων σε αυτά και να δώσουν την ευκαιρία ολοκλήρωσης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης σε όσους τσιγγάνους δεν αρκεί μόνο το απολυτήριο Δημοτικού;
2. Πώς μπορούν οι σύλλογοι των τσιγγάνων  και οι διαμεσολαβητές να συνεργαστούν με τους εκπαιδευτικούς φορείς και την τοπική αυτοδιοίκηση για μια συστηματική καμπάνια ενημέρωσης και ενεργοποίησης τσιγγάνων για να συμμετέχουν σε αυτά, η ποια εμπόδια βλέπουν και μπορούμε να τα ξεπεράσουμε, η ακόμα πώς μπορούν εθελοντές σε συνεργασία με συλλογικότητες να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση;

 

Θα μου επιτρέψετε όμως σε αυτό το σημείο να σας πω τα εξής:

• Η μεγαλύτερη κατά την δική μου άποψη δυσκολία δεν είναι ούτε τεχνική ούτε θεσμική, θα το πω ξεκάθαρα είναι κοινωνική και πολιτική, δεδομένου ότι είναι διάχυτες απόψεις του εξής τύπου:
• Δεν έχει νόημα η προσπάθεια, οι τσιγγάνοι δεν μαθαίνουν.
• Οι τσιγγάνοι παραμένουν ίδιοι και δεν γουστάρουν τη μάθηση, είναι τεμπέληδες και απατεώνες.
• Οι τσιγγάνοι θέλουν μόνο λεφτά και αδιαφορούν για την εκπαίδευση.
• Οι τσιγγάνοι στέλνουν τα παιδιά τους σχολείο για να πάρουν το επίδομα και μετά την κοπανάμε.
• Οι τσιγγάνοι δεν πρέπει να ανακατεύονται με τα άλλα παιδιά και να πηγαίνουν σε γυφτοσχολεία κοκ.

 

Αντίθετα λοιπόν με όλα αυτά που είναι απόψεις τελείως αψυχολόγητες και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και ρατσιστικές εμείς θεωρούμε πως η τοπική αυτοδιοίκηση:

• Αντί να φοβάται το λεγόμενο πολιτικό κόστος από την ένταξη τσιγγάνων στα σχολεία και τη δια βίου μάθηση, πρέπει να την επιδιώκει.
• Αντί να γίνεται μέρος του προβλήματος να γίνει μέρος της λύσης του ξεκινώντας εκστρατεία ενημέρωσης ώστε να καταστήσει κατανοητό ότι η ένταξη των τσιγγάνων στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι απολύτως συμφέρουσα επιλογή για όλες τις πλευρές.
• Αντί να επαναλαμβάνει γνωστά στερεότυπα και μάλιστα τσουβαλιάζοντας μέσα σε αυτά όλους τους τσιγγάνους, οφείλει να συνεισφέρει στη δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος που αποτελεί προϋπόθεση για τη προώθηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

 

Συνεπώς από την σημερινή μας συνάντηση επιδιώκουμε:

• Το αίτημα για καθολική εκπαίδευση ανεξαρτήτως χρώματος, φύλου, καταγωγής, προέλευσης, εμπειριών κοκ να περάσει αυτή την φορά και τους τσιγγάνικους μαχαλάδες.
• Να συναντήσει αυτούς τους τσιγγάνους που αναζητούν την μόρφωση, και χρειάζεται γι’ αυτό κάποιοι να πάρουν την πρωτοβουλία.
• Την πρωτοβουλία λοιπόν την παίρνει η Αντιπεριφέρεια Δυτικής και ζητά την συνδρομή όλων σας, κάτι που εάν κρίνω από την σημερινή σας συμμετοχή το θεωρώ ως δεδομένο και σας ευχαριστώ για μια ακόμα φορά για τη παρουσία σας.

 

Κλείνοντας θα διακινδυνεύσω και μια θετική πρόβλεψη:

Πιστεύω ότι σύντομα μπορούμε να έχουμε χειροπιαστά αποτελέσματα, όπως άλλωστε είχαμε μέχρι σήμερα σε άλλες παρεμβάσεις που κάναμε για τη επίλυση προβλημάτων πάντα σε συνεργασία με τους τσιγγάνους και τους συλλόγους τους, και στο κρίσιμο θέμα της δια βίου μάθησης ενηλίκων για το οποίο συγκαλέσαμε σήμερα και το 4^ο φόρουμ.